Neeftu waan cudur saameeya neef
mareenka hawada (Airways) oo ah
dhuumanka sanbabada geeya hawada
kana soo qaada. neef mareenka hawada
ayaa barara ama ba mararka qarkood
waxaa xira xab (Mucus) oo markaa hawadii ayaa qofka ku noqotaa cariiri
taasoo sababta dareen neef yaraan oo ay
markaas kugu adkaato in aad si caadi ah
u neefsato.
Sideen ku ogaan karaa in aan neef qabo?
Haddii aad neef qabto waxaad isku arkaysaa:
1: Qufac, gaar ahaan habeenkii iyo
markaad jimicsi sameyso kadib (After
exercise)
2: Xabadka oo aad ka dareento
cabursanaan (Chest Tightness) 3: Neef tuur ama neefta oo kugu yaraata
xitaa adiga oo aan sameynin wax jimicsi
ah (Shortness of breath).
4: Marka aad neefsanayso ama aad
neefta tuurayso (breath in and out) waxa
aad lahaa neysaa dhawaaq xiiq ah (Wheezing).
Maxaa keena Neefta?
Waa adag tahay in si hubaal ah loo
yiraahdo waxaa saa sababa ama keena,
cudurka neefta laakiin inta la ogsoon
yahay wax yaabaha keena waxaa ka mida:
1: Haddii waalidiin taa ay qabeen neefta,
aleerjiyada ama cuncun ka, adigana waxa
ay u badan tahay in cudurkan neeftu kugu
dhaco.
2: Nolosha ama sida aad u nooshahay tusaale ahaan guriga ama hoyga aad
degan tahay, raashinka aad cunto iyo
deegaanka aad ku nooshahay
(Environment) sida uu nadiif u yahay
waxaa soo dhan saameyn weyn bay ku
leeyihiin in uu kugu dhaco cudurkan neefta.
3: Carruurta waalidkood sigaarka ama
shiishada / beebka caba halis bay u yihiin
in ay neefta ku dhacdo Waxaa ka loo
baaritaan lagu caddeeyay in hooyada
sigaarka cabta inta ay uurka leedahay in cunugeeda qatar ugu jiro in uu qaado
cudurka neefta noloshiisha dambe.
4: Hawada wasaqeysan (Environmental
pollution) sidoo kale ayadana qeyb bay ka
qaada taa keenidda cudurkan neefta.
Maxaad sameynaysaa haddii ay kugu dhacdo neefta weerarka ah (Ashma
attack) ama neef kugu soo boodo.
1: Qaado daawa daada dhuuqidda ah
(Inhaler) sida saxda ah ee laguugu soo
qoray
2: Fadhiiso oo ha jiifan (do not lie down) iskana bixi ama iska dabci dharka kugu
dhegan (Tight clothing). Haddii aadan isla
markiiba wax roonaana iska dareemin
ilaa shan daqiiqo, halkii daqiiqaba hal
mar isticmaal daawadaada ilaa inta aad
ka soo fiicnaaneyso. Haddii shantaas daqiiqo aad ku fiicnaan weyso waa inaad
si deg deg ah u raadi saa xal daaweyn ah
oo rasmi ah siina wad daawadaada
daqiiqadiiba inta aad ka helayso
daaweyn rasmi ah.
Maxaad sameynaysaa haddii aad joogto meel miyi ama tuulo ah oo aad aragto qof
neeftii ay ku soo booday (asthma
attack) oo aanan haysan wax
daawada dhuuqidda ah (Inhalers) ?.
Xalka ugu haboon waa adigoo hela wax
uu ku neefsado qofka sida (paper bag) warqad godan oo sida kuwa wax lagu
qaato oo kale ah ama wixii la mid ah.
Isku day in aad qalbiga u dajisid inta uu
ka helaayo daaweyn rasmi ah amaba aad
ka geeyneysid meel uu ka heli karo
gargaar degdeg ah. Cudurka neefta sidoo kale waxaa jiraan
asbaabo kale oo haddii qofka ay soo food
saaraan ku dhici karto neefta waxaana
ka mida.
1: nuqsaan iyo hoos u dhac ku yimaada
qaar kamida fitamiinada jirka (vitamins) gaar ahaan vitamin nada A iyo C
baaritaano la sameeyay ayaa lagu
xaqiijiyay in asbaabaha keena cudurka
neefta ay hormuud ka yihiin hoos u dhaca
vitamin nadan muhiim ka ah.
2: sidoo kale asbaabaha sababi kara cudurka neefta waxaa kamida in qofka
ku sumoobo sida in uu ku sumoobo
raashin ama qaar kamida daawooyin ka
qaar oo uu qofka kala kulmo xasaasiyad
aad u daran.
3: wax yaabaha sidoo kale sababa cudurka neefta waxaa kamida in qofka
taabtaan ama jirkiisa galaan
shayaadiinta ama jinka taa soo marar ka
qaar sababi karta in qofka ay ku
sameeyaan xaalado ay kamid tahay
hawada oo qofka si fiican u qaadan waayo sidoo kale wax yaabaha sababa
waxaa kamida cudurada qaar kood oo
qofka ku raaga ama uusan iska
daaweynin cudurada sababi kara neefta
waxaa kamida cudurka baabasiirka
cudurada sababa in difaaca jirka ee qofka hoos u dhac ku yimaado ayaa
iyaguna noqon kara waddo qofka u
sahasha in ay ku dhacdo cudurka neefta.
Haddaba haddii aad leedahay neef
noocay doonto ha ahaatee dhibaatooyin
badan aad kala kulan tay la soo xiriir dhaqaatiirta ka howl gasha website kan
dhaqaatiirta ayaa kuu diyaarisay
daaweyn rasmi ah inshaa allaah la soo
xiriir dhaqaatiirta si aad u hesho daawo
rasmi ah kaana bogsiisa cudurka neefta
bi idni llaah si aad u hesho talo iyo tusaaleyn caawimaad buuxda inshaa
allaah mahad sanidiin.